Metal ve Hikaye Yazılar

İcma Türleri Nelerdir? Toplumsal Yapı ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Analiz Toplumsal yapıları ve bireylerin birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, her gün biraz daha derine inerek, toplumsal normların ve değerlerin insan davranışları üzerindeki etkilerini araştırıyorum. Farklı toplumsal yapıların, bireylerin hangi alanlarda ve nasıl etkileşime girdikleri üzerine düşünmek, bize toplumların işleyişi hakkında önemli ipuçları sunar. Bu yazıda, icma türlerini, toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler çerçevesinde analiz ederek, toplumların karar alma süreçlerindeki çeşitliliği ve dinamikleri daha yakından inceleyeceğiz. İcma: Ortak Bir Karar Almanın Temel Yolu İcma, bireylerin ya da toplulukların ortak bir karar almak amacıyla bir…

Giriş: Acının Duruşuna Bir Bakış Arkadaşlar, gelin birlikte biraz durup düşünelim: “acı” denilen şey sadece bir his midir yoksa çok daha derin bir sinyal midir? Hepimiz gün içinde bir şekilde acıyla karşılaşıyoruz — küçük bir fiziksel sızıdan, duygusal bir kırılmaya kadar. Ama benim merak ettiğim şu: bu acı, otomatik bir uyarıcı mıdır? Yani koşullardan bağımsız olarak “koşulsuz uyarıcı” gibi işlev görebilir mi? Bu yazıda bu soruya tutkuyla yaklaşacağım, kökenlerini irdeleyeceğim, bugün nasıl yansıdığını göreceğiz ve geleceğe dair düşündürücü projeksiyonlar çizeceğiz. 1. Acının Kökenleri: Evrimsel ve Psikolojik Arka Plan “Koşulsuz uyarıcı” kavramı, klasik öğrenme kuramlarında temel bir yer tutar: doğuştan var…

Excel Programında Formül Yazarken Formülün Başında Bulunması Gereken İşaret: Psikolojik Bir Mercek Bir Psikoloğun Merakı: İnsanların Teknolojik Dünyada Algılama ve Davranışları İnsan beyni, her gün milyonlarca bilgi ile karşı karşıya gelirken, bu bilgiyi anlamlandırmak ve işlemek için çeşitli stratejiler geliştirmiştir. Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte, günlük hayatımıza dahil olan araçlar ve yazılımlar, insan davranışlarını ve düşünsel süreçleri doğrudan etkileyen unsurlar haline gelmiştir. Bugün, teknoloji ile etkileşimde olduğumuzda, bazen bir şeyin nasıl çalıştığına dair doğal bir merak ve daha derin bir anlayış ihtiyacı hissediyoruz. Bu yazıda, Excel programında formül yazarken formülün başında bulunması gereken işaret üzerine, psikolojik bir bakış açısıyla düşündürmeyi amaçlıyorum.…

Edebiyatta IHAM Ne Demek? Tarihsel Bir Bakış Geçmişin izlerini takip etmek, hem bugünümüzü anlamamıza yardımcı olur hem de edebiyat gibi kültürel mirasları daha derinlemesine kavramamıza olanak tanır. Bugün, edebiyatın çok katmanlı yapısına dair önemli bir terimden bahsedeceğiz: “IHAM”. Bu kavram, tarihsel süreçlerin, kırılma noktalarının ve toplumsal dönüşümlerin etkisiyle şekillenen edebi bir unsurdur. IHAM, sadece bir terim değil, aynı zamanda dilin, kültürün ve toplumun evrimini anlamamız için bir anahtardır. Peki, edebiyat tarihindeki bu terim ne anlama geliyor ve nasıl bir evrim geçirdi? Gelin, birlikte keşfedelim. IHAM’ın Tarihsel Kökenleri Edebiyat terimleri ve kavramları zaman içinde evrilir, kökenleri ise çoğu zaman toplumsal, kültürel…

Şematik Olma Nedir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adalet Bağlamında Düşünmek Samimi bir başlangıç yapalım: Hepimiz hayatı anlamlandırmak için “şemalar” oluştururuz. Bu şemalar, dünyayı daha kolay okuma, insanları daha hızlı tanıma ve olaylara çabucak tepki verme yollarımızdır. Ancak mesele sadece zihinsel düzenleme değildir; mesele, bu düzenin kime hizmet ettiğidir. Şematik olmak, bir yönüyle insan zihninin doğasıdır; ama aynı zamanda toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve adalet gibi alanlarda bizi körleştiren, önyargılarımıza sessizce güç veren bir mekanizmaya da dönüşebilir. İşte tam da bu yüzden bu yazı, yalnızca kavramı açıklamak için değil, onun sosyal yüzünü sorgulamak için yazıldı. Şematik Olma Nedir? Zihnin Haritaları “Şema” psikolojide,…

Zar Kehribar Neden Yapılır? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Bazı konular vardır ki, ilk bakışta sadece bir nesne, bir hobi ya da koleksiyon parçası gibi görünür. Ancak derinlere indikçe, o nesnenin kültürel, toplumsal ve hatta duygusal bağlamlarını fark ederiz. Zar kehribar da bunlardan biri. Sadece tesbih tutkunlarının değil, tarih, kimya, toplumsal değişim ve insan hikâyeleriyle ilgilenen herkesin üzerinde düşünmesi gereken bir konudur. Bu yazıda zar kehribarın neden ve nasıl yapıldığını, aynı zamanda bu üretim sürecine toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamikler açısından nasıl bakabileceğimizi samimi bir dille keşfedeceğiz. Zar Kehribarın Kökeni ve Yapım Süreci…

Umutsuzluk Hissi Neden Olur? Beynin “Pes Et” Butonuna Basma Sebepleri Hadi itiraf edelim… Hepimiz hayatımızda en az bir kere battaniyeye sarılıp, “Artık hiçbir şey yoluna girmeyecek…” diye dramatik bir iç sesle tavana bakmışızdır. Üstelik bu sahne genellikle çikolata ve melankolik bir müzik eşliğinde gerçekleşir. 😄 Peki ama neden? Neden bazen en ufak bir aksilikte içimizdeki “umut çiçeği” solup gidiyor? Gel, birlikte bu konunun dibine kadar inelim ve umutsuzluk hissi neden olur sorusuna biraz kahkaha, biraz da analizle yanıt verelim. Umutsuzluk: Ruhun Wi-Fi’si Çekmediğinde Ortaya Çıkan Hâl Umutsuzluk aslında bir tür duygusal batarya düşüklüğüdür. Hayata dair beklentilerimizin karşılanmaması, üst üste yaşanan…

Tarih Çizgili mi Olur, Kareli mi? — Sıcak Bir Başlangıç Uzun zamandır ders notlarımı düz çizgili defterlerle tutardım. Zaman akıyordu; ben de tarih konularını, olayları ve kişileri bir çizgi üzerinde, ardışık bir sıraya dizerdim. Sonra bir gün araya “kareli” bir sayfa girdi: satırlar ve sütunlar, konuları dönemlerle çaprazlıyor; temalar, coğrafyalar ve kurumlar aynı karede buluşuyordu. O an şunu fark ettim: tarihi yalnızca “çizgisel” okumak bize bir hikâyeyi verir, ama “karelileştirerek” okumak aynı hikâyenin katmanlarını açar. Bu yazıda; veriler, mini örneklem analizleri ve gerçek hayattan küçük hikâyelerle “tarih çizgili mi olur kareli mi?” sorusunu birlikte tartışalım. “Çizgili” Tarih: Zamanın Yol Üstü…

Sağ Karıncık Nerede? Bir Kalbin İçinden Geçen Hikâye Bugün size küçük ama hayatî bir yolculuktan söz etmek istiyorum. Bir akşam, mutfakta demlenen çayın buharı camı buğularken, kalbimizin içindeki o “çalışkan oda”yı aramaya çıkan iki insanın hikâyesi düştü dilime: biri çözüm odaklı ve stratejik, diğeri empatik ve ilişkilere inanan iki yol arkadaşı… Bir Soru, İki Yol: Mert ve Elif’in Arayışı Mert, her yeni bilgiyi bir harita gibi katlayıp cebine koyan, strateji kurmadan işe başlamayan biri. Elif ise kelimelerin arkasındaki duyguyu ilk bakışta gören, soruları insanın sıcaklığıyla örerek yanıtlayan bir dinleyici. O akşam masaya “Sağ karıncık nerede?” sorusu konduğunda Mert bir kalem…

5. Sınıf İlköğretim: Toplumsal Yapılar ve Cinsiyet Rollerinin İzdüşümü Bir Sosyologun Bakış Açısı: Toplumsal Yapıların İzinde Toplumları ve bireylerin iç içe geçmiş ilişkilerini anlamaya çalışan bir sosyolog olarak, eğitim sistemine dair gözlemlerim her zaman daha derin bir anlam taşır. Eğitim, sadece bilgi aktarımını değil, aynı zamanda toplumsal yapıları, normları ve ilişkileri şekillendiren bir alan olarak karşımıza çıkar. Peki, 5. sınıf ilköğretim, toplumsal yapılar içinde hangi rolü üstleniyor? Çocukların ilkokul yıllarında, toplumun onlara dayattığı normlar ve roller nasıl şekilleniyor? Toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler, eğitim sürecinde çocukların nasıl biçimlendiğini etkiler. Bu yazıda, 5. sınıf ilköğretim dönemindeki çocukların toplumla ilişkilerini…